Achterste Diep

Het Achterste Diep is aangewezen als pilotproject om doelen op het gebied van water en natuur te realiseren en economische perspectieven te blijven bieden aan de landbouw.

Maatregelen op de korte termijn

In deze pilot passen boeren in het Achterste Diep natuurinclusieve landbouwmaatregelen toe. Het kan hierbij gaan om het telen van eiwitgewassen als bonen en erwten, het aanleggen van wintervoedselakkers of kruidenrijke akkers, of het verbouwen van vogelvriendelijk graan. Vogelvriendelijk graan betekent dat graan in bredere rijen wordt gezaaid, waardoor er meer ruimte is voor broedvogels.

Er wordt ecologische monitoring uitgevoerd naar de bijdrage die al deze maatregelen leveren aan de biodiversiteit. In het voorjaar en de zomer worden hiervoor tellingen gedaan onder broedvogels en insecten, zoals loopkevers en vlinders.

Onze langetermijnvisie

Voor het Achterste Diep wordt een langetermijnperspectief ontwikkeld. Hierbij is bestuurlijk ruimte geboden om flexibel om te gaan met de begrenzing van de NNN en de keuze van natuurdoeltypen. Dit maakt dat er ruimte is om samen met elkaar in gesprek te gaan hoe het gebied kan worden ingericht.

De flexibele invulling houdt in dat in plaats van een lineair ingetekende NNN-zone (100 meter aan weerszijde van de beek) wordt gekeken naar alternatieven om tot een ecologische verbinding te komen. Een mogelijke denkrichting is het ‘stapstenenmodel’.

Het stapstenenmodel

Bij het stapstenenmodel dient het Achterste Diep als verbindingszone tussen natuurgebieden. Het Diep wordt teruggebracht naar de meanderende beek, zoals die was rond 1900. Hierdoor kunnen er meer vissoorten terugkomen, en daarmee ook de otter en de bever. Door de flexibele begrenzing kunnen op sommige stukken langs de beek brede stroken natuur komen (er wordt nog gezocht naar plekken waar deze mogelijk zijn). Dit zijn de stapstenen. Op andere plekken wordt de begrenzing juist versmald: dit biedt dan ruimte voor (natuurinclusieve) landbouw. Deze ontwikkelkaart toont hoe zo’n stapstenenmodel eruit zou kunnen zien voor het Achterste Diep:

Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw

Om de doelstellingen beter te kunnen realiseren, is in 2021 aansluiting gezocht met de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw. Natuurinclusieve Landbouw is een vorm van duurzame landbouw waarin wordt gewerkt binnen de grenzen van de natuur. Deze aanpak maakt het mogelijk om samen met gebiedsorganisaties en agrariërs te zoeken naar passende maatregelen om doelstellingen op het gebied van water, natuur, biodiversiteit, landbouw en klimaat te realiseren.

Planning

De komende periode wordt een schetsontwerp ontwikkeld. Dit is een breedgedragen visie (op hoofdlijnen) voor de inrichting van het gebied. Hierin wordt bepaald waar de stapstenen zijn en waar natuurinclusieve landbouw wordt toegepast. Het streven is om najaar 2024 een concept voor een schetsontwerp gereed te hebben.

Daarnaast wordt er in 2024 gewerkt aan het deelproject Casus Doorrekenen, om meer inzicht te krijgen in de financiële gevolgen bij veranderingen van het bouwplan voor akkerbouwbedrijven. In de casus is een referentiebedrijf voor de akkerbouw in de Veenkoloniën ontwikkeld. Samen met boeren wordt gekeken naar verschillende toekomstscenario's, zoals: extensivering bouwplan, toepassing van natuurinclusieve landbouw en klimaatmaatregelen. De financiële resultaten worden doorgerekend en vergeleken, en er wordt gekeken waar de ontwikkelmogelijkheden liggen.

Samenwerking

Het pilotproject wordt inhoudelijk begeleid door een taakgroep met vertegenwoordigers van verschillende betrokken organisaties: Het Drents Landschap (HDL), Agrarisch Natuur Drenthe (AND), Waterschap Hunze en Aa's, Drents Particulier Grondbezit en Prolander.

Er wordt ook nauw samengewerkt met kennisinstellingen als de Wageningen Universiteit (WUR), Rijksuniversiteit Groningen en Grondcoöperatie Rijkdom. Zij helpen met onderzoeken, het ontwikkelen van nieuwe kennis en het delen van leerervaringen.

In de nieuwsberichten hieronder vindt u meer informatie over het pilotproject Achterste Diep. Bekijk ook eens het interview met projecttrekker Willem Tjebbe Oostenbrink.