Geslaagde bodemexcursie in Tusschenwater en Noordma


Ieder jaar schrijft de Nederlandse Bodemkundige Vereniging (NBV) een prijsvraag uit naar de mooiste bodem van het jaar. Het gaat doorgaans om een verticaal bodemprofiel met daarin verschillende bodemlagen, die een (bijzonder) verhaal vertellen over de ontstaansgeschiedenis van het gebied van de foto.

Dit jaar viel de prijs van ‘Bodem van het jaar’ op een horizontaal bodemprofiel in Tusschenwater. Het betrof een foto genomen in de zomer van 2018 van een afgeplagde veenbodem van het Oude Diep ten tijde dat het natuurontwikkelingsgebied Tusschenwater nog droog lag.

Bodem van het jaar in Tusschenwater, beekdal Oude Diep, zomer 2008. De foto toont een gescheurd veenprofiel met rode ijzerafzettingen en in de scheuren klei. Bijzondere ijzerafzettingen zijn de ‘ijzerpijpjes’ in het midden van de foto. De blauwe kleur wordt veroorzaakt door het mineraal vivianiet. Foto: JanSiem Rus

Bodemexcursie in Tusschenwater en Noordma

Op 20 september 2024 organiseerde de NBV in samenwerking met IVN Zuidlaren een bodemexcursie naar ‘De bodem van het jaar’. Aangezien deze nu geheel onder water staat is uitgeweken naar een veenperceel iets ten noorden van Tusschenwater. Hier kon een diep veenprofiel in een oude loop van de Hunze opgespoord worden, ook met de aanwezigheid van ijzer in de bodem en het mineraal vivianiet. Het diepe veenprofiel staat in schril contrast met het aangrenzende zandprofiel van de zandrug van De Groeve.

Aan het einde van de excursie kon, met dank aan Prolander, een bezoek gebracht worden aan het, in uitvoering zijnde natuurgebied van Noordma. Grote delen van de bodem zijn hier ook afgeplagd, waardoor mooie ijzerrijke veen- en klei-op-veen bodems zichtbaar waren gemaakt.
Maar het meest bijzonder waren de grote hopen rode ijzeroer brokstukken met op veel plaatsen het blauwe vivianiet. Juist voor dit mineraal waren de bodemkundigen speciaal naar het noorden getogen. Het blijkt dat de nieuwe natuurgebieden niet alleen bovengronds van waarde zijn, maar ook onder het maaiveld veel waardevolle informatie herbergen.

Lees voor meer informatie het artikel 'Bodem van het jaar 2024' in het vakblad Bodem.


Bodemexcursie van NBV/IVN in Noordma op 20-9-2024. De excursiegroep bewondert hier de opgegraven klei- en ijzerbrokstukken met vivianiet. Foto: JanSiem Rus

Bodemexcursie van NBV/IVN in Noordma op 20-9-2024. IJzeroerbrokstuk met het blauwe mineraal vivianiet. Foto: Gerrie Koopman