Hoe het Hunzegebied verandert in samenwerking met lokale grondeigenaren

Werkgroep Grond

Het Hunzegebied tussen Valthe en Zuidlaren wordt op dit moment heringericht. Hierbij is de grond van het gebied een belangrijk aspect. De herinrichting heeft naast natuur- en waterdoelen ook als doel het verbeteren van de landbouwstructuur. Grondposities in het gebied spelen daarbij een cruciale rol. Om dit zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen, is er een speciale werkgroep samengesteld: werkgroep grond. Deze groep legt de basis voor het herinrichten van het gebied.

De werkgroep Grond is samengesteld uit vertegenwoordigers van vrijwel alle gebiedspartijen in het Hunzegebied. Zo hebben, naast vertegenwoordigers vanuit de landbouw ook het Drentse Landschap, Waterschap Hunze en Aa's, provincie Drenthe en Drents Particulier Grondbezit zitting in de werkgroep. De diversiteit aan partijen zorgt voor een goede afweging in belangen bij de voorbereiding van het beschikbaar krijgen van de gronden. De uitvoeringsorganisatie Prolander is in opdracht van de Provincie de trekker van dit proces.

Herinrichting

De werkgroep Grond werkt aan de voorwaarden om tot een nieuwe gebiedsinrichting te komen. In het Hunzedal is in 1998 een begrenzing vastgesteld voor realisatie van opgaven Nieuwe Natuur. Die begrenzing is leidend voor de opdracht om tot een nieuwe inrichting te komen. Binnen de begrenzing worden gronden vrijgemaakt om de nieuwe functies in te vullen.

De herinrichting gaat in stappen. Eerst kijkt de werkgroep Grond welke gronden al beschikbaar zijn en welke nog ontbreken. Om de laatste gronden ook beschikbaar te krijgen, worden soms elders gronden aangekocht om te ruilen. Hier speelt dan ook sterk de verbetering van de verkaveling van betrokken boeren mee. We noemen dit proces: kavelruil. Soms werken betrokken eigenaren ook zelf mee aan realisatie van de doelen door hun gronden in te richten voor natuur- en waterdoelen. We noemen dit particulier natuurbeheer.

Vertrouwen

De kavelruil vindt altijd plaats in samenwerking met de grondeigenaren in de omgeving, meestal zijn dit akkerbouwers of veehouders. Ook de provincie en het Drentse Landschap hebben gronden in bezit. Vertrouwen en vertrouwelijkheid zijn kernbegrippen bij kavelruilen. Het gaat om eigendom en waarde en dit zijn zaken die zeer zorgvuldig worden behandeld

Hoe ziet dit er in de praktijk uit? De grondeigenaar levert een stuk land in, en krijgt er een ander stuk land voor terug. Hierbij wordt er altijd samen met de eigenaar gekeken naar wat er kan worden teruggegeven en hoeveel waarde dit oplevert voor het bedrijf van de grondeigenaar. Op die manier ontstaat de kans om te groeien en efficiënter te werken.

De grondeigenaar wil natuurlijk een stuk land terug in minimaal een vergelijkbare kwaliteit van wat hij heeft ingeleverd. Daarom wordt de kwaliteit van de stukken grond die eventueel geruild worden van tevoren beoordeeld. De taxatie wordt gedaan door een onafhankelijke partij en is de basis voor gesprek met de grondeigenaar over verdere voorwaarden van ruiling.

Realisatie

Op dit moment is rondom Borger goed te zien waar al deze processen toe leiden. Hier wordt weer een deel van de Hunze teruggelegd in zijn natuurlijke omgeving.  De werkzaamheden worden gecombineerd met het verbeteren van het fiets- en wandelpad. Zo kunnen ook omwonenden en bezoekers van de regio goed profiteren van de aanpak in de Hunze waarbij het beschikbaar krijgen van de gronden een eerste stap is om tot realisatie te komen.