Werkzaamheden en planning
De rivier de Hunze ligt in het Hunzedal en stroomt van Valthe via het Zuidlaardermeer richting het Winschoterdiep. De 40 kilometer lange rivier bestaat uit een samenhangend beeksysteem van zo’n 3000 hectare. In 1995 ontstond de eerste Hunzevisie, en de afgelopen 25 jaar is al hard gewerkt om natuur rond de Hunze te herstellen en nieuwe natuur te ontwikkelen. Daarmee worden stappen gezet om het oorspronkelijke stroomgebied van de rivier te herstellen. Naast natuurontwikkeling wordt er gewerkt aan waterberging en waterbeheersing voor de landbouw, aan een betere waterkwaliteit en aan meer woon- en leefplezier en recreatie.
Wat gaat er gebeuren?
Zo’n 2100 hectare is in het beekdal van de Hunze aangewezen als nieuwe natuur. Het grootste gedeelte is al van functie veranderd en is dus al natuur geworden. 380 hectare moet nog van functie wijzigen. Deze stukken grond hebben nu een landbouwfunctie en krijgen een natuurfunctie. Dat gebeurt vanuit het Programma Natuurlijk Platteland van de provincie Drenthe.
De stukken grond die een natuurfunctie hebben gekregen, moeten worden ingericht. Een groot deel daarvan is al gedaan, maar op 1000 hectare moet de inrichting nog plaatsvinden. Met de maatregelen die worden genomen om de nieuwe natuur in te richten, wordt gewerkt aan de natuur- en wateropgave, maar ook de landbouwstructuur verbeterd. De werkzaamheden die zich richten op wateropgaven komen vanuit de Kaderrichtlijn Water.
De werkzaamheden zouden in 2027 moeten worden afgerond en vinden plaats in 8 deelgebieden:
- Deelgebied Noordma en Wolfsbarge
- Deelgebieden Tusschenwater-Midden, Knijpstukken, Tusschenwater-Zuid, Annermoeras en Zuidbroeken
- Deelgebieden Annerveensche Lenten, Duunsche Landen en Breevenen, en Elzenmaat
- Deelgebied De Branden
- Deelgebieden Bronnegermaden en Achterste Diep
- Deelgebied Paardetangen
- Deelgebied Flessenhals
- Deelgebied Zoersche Landen
- Deelgebieden Katteveen-Saksveld, Schaangedennen, Valtherdiep en Buinerveld
Wat levert het op?
Alle Nederlandse provincies werken aan het Natuurnetwerk Nederland (NNN): een netwerk van natuurgebieden die er al zijn of nog worden aangelegd. Het NNN verbindt natuurgebieden beter met elkaar én met agrarische gebied daaromheen. In het Hunzedal is er al gewerkt aan natuurontwikkeling vóór de introductie van Natuurnetwerk Nederland. De eerste Hunzevisie (1995) richtte zich op de ecologische kansen van natuurontwikkeling. Projecten die toen zijn uitgevoerd, in bijvoorbeeld Zoersche Landen, Annermoeras en Bonnerklap, leverde ruim 1800 hectare nieuwe natuur op en een grote groei van plant- en diersoorten in het gebied, zoals eenaarig wollegras en moeraskartelblad, de bever en lepelaars. Zo hebben de Grauwe kiekendief en de Kwartelkoning het Hunzedal ontdekt. In aanvulling op de Hunzevisie kwam in 2020 de Landschapsvisie Hunzedal, dat zich niet alleen richt op ecologische kansen, maar waarin ook landbouw, recreatie en waterhuishouding een plek hebben gekregen.
Nu is het namelijk tijd om de volgende stappen te zetten: er moet nog ruim 300 hectare gebied van functie veranderen en nog 1100 hectare worden ingericht. Dat voeren Prolander en de verschillende gebiedspartners samen uit. In 2027 levert dat een robuust, klimaatbestendig en samenhangend watersysteem op dat klaar is voor de toekomst. Tegen die tijd meandert de Hunze door een gebied vol voedselrijke moerassen, broekbos en hooilanden. Dat levert boeren een betere verkaveling van hun grond en economisch perspectief op. Zo wordt het Hunzedal dan een herkenbaar en fraai beekdallandschap, waar het aantal plant- en diersoorten toeneemt. Daar kunnen bewoners en bezoekers naar hartenlust van genieten tijdens een wandeling, fietstocht of kanotour.
We doen het samen
Ontwikkelen en herstellen van natuur is een complexe opgave. We vragen (landbouw)grondeigenaren bijvoorbeeld mee te werken aan omvorming of herinrichting van hun land. Dat maakt de impact van de maatregelen op de landbouw en voor grondeigenaren groot. Daarom werken we gebiedsplannen samen uit met betrokkenen. Landbouwers zijn betrokken bij de werkgroep grond, en er worden interactieve bijeenkomsten in de streek georganiseerd in samenwerking met de gebiedspartners.